Topraklama Ölçümü Nedir? Neden Önemlidir?

Çoğu zaman fark etmesek de hayatımızın merkezinde önemli bir yeri olan elektriğin, önlemsiz olarak kullanılmaya devam edilmesi halinde insan güvenliğine büyük bir tehdit olduğunu söylemek yanlış olmaz. Elektrik, hayatımız için büyük kolaylıkları beraberinde getirdiği gibi günümüz şartlarında hemen hemen her alanda işlerin yürümesinde vazgeçilmez enerji kaynaklarının başında gelmektedir. Güvenli bir şekilde yalıtımı sağlanan ve kullanıma sunulan elektrik enerjisi, ihtiyaçların giderilmesi ve enerjiye ihtiyaç duyan tüm cihazların güvenle çalışmasında vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Buna rağmen özellikle topraklama önlemleri alınmamış ve güvenliğe tehdit oluşturan bir yapıda bulunan elektrik tesisatları, bir anda insan hayatını tehdit eden unsurlar haline gelebilmektedir.

Topraklama Ölçümü: Bilindiği üzere topraklama; elektrikli araçların (jeneratör, transformatör, motor, aydınlatma direği, buzdolabı, çamaşır makinesi vb.) aktif olmayan yani gerilim altında yük taşımayan metal kısımlarının bir iletken vasıtasıyla toprakla birleştirilmesi işlemidir. Buna göre topraklama ölçümü ise; insan hayatı için risk oluşturabilecek elektrikli araç ve gereçlerin, bina ve işletmelerin EMO (Elektrik Mühendisleri Odası), TSE ve uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen standartlara uygunluğunun kontrol edilmesini sağlayan teknik işlemler bütünüdür.

Topraklama Raporu: Elektrik Tesisleri Topraklamalar Yönetmeliği’nin EK-P maddesi gereğince elektrik tesislerinde yapılacak olan ölçümleri, raporlamaları ve uygunlu değerlendirme işlemleri sadece EMO üyesi olan Elektrik, Elektrik-Elektronik ve Elektronik mühendisleri tarafından yapılabilir. Bu ölçümlerin yapılabilmesi için kuruluşların, yukarıdaki alanlarda “mühendis” ünvanına ve yetki belgesine sahip personel bulundurması şartı vardır.

ATLASCert® olarak topraklama ölçümü ve topraklama raporu işlemlerinde gerekli yeterlilik belgelerine sahip mühendislerimiz taleplerinize yönelik bu alanda ihtiyaçlara cevap verebilmektedir. Ayrıca buna ek olarak;

• Yüksek gerilim işletme sorumluluğu,
• Tesis, fabrika topraklama ölçümü,
• Bina topraklama ölçümü,
• Paratoner topraklama ölçümü,
• Temel topraklama ölçümü,
• Zemin, ekipman, makine topraklama ölçümü,
• Elektrik iç tesisat muayene raporu

hizmetleri de yine firmamız tarafından verilebilmektedir. Topraklama ölçümü ve topraklama raporu veren firmaların yukarıda belirttiğimiz yetki belgelerine sahip olmaları şattır. Bu sebeple hizmet öncesi firmanın yetki belgesini mutlaka sorgulayınız.

Topraklama Ölçümü Tesislerinde Ölçme ve Denetleme

Topraklama ölçümü ve topraklama raporu oluşturulması esnasında yapılacak işlemler yönetmelik madde 10-a ‘da açıklandığı üzere aşağıdaki gibidir. Bu işlemler periyodik olarak kontrol edilmektedir.

• Gözle muayene,
• Koruma iletkenlerinin ana ve tamamlayıcı potansiyel dengeleme iletkenleri bağlantılarının sürekliliğinin ölçülmesi ve denetlenmesi,
• Elektrik tesisinin yalıtım direncinin ölçülmesi ve denetlenmesi,
• Toprak özdirencinin ölçülmesi,
• Topraklama direncinin ölçülmesi,
• Beslemenin otomatik kesilip kesilmediğinin denetlenmesi,
• Çevrim empedansının kontrolü,
• Hata akımı koruma düzeninin kontrolü

Şeklinde sıralanmaktadır. Yetkili mühendis tarafından yapılacak olan işlemler esnasında yönetmelik ek-p de verilen şekilde formların kullanılması önerilmektedir. Ayrıca yine aynı ekte kontrol periyotlarına da değinilmiştir.

Topraklama Ölçümü ve Topraklama Raporu Periyotları

Yukarıda belirtmiş olduğumuz periyotlar, çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içerisinde muayene işlemleri, ölçme ve denetleme işlemlerine ilişkin tavsiye edilen periyotlar şu şekildedir:

• Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri için 2 yıl,
• Enerji nakil ve dağıtım hatları için 5 yıl,

Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için:

• Topraklamalara ilişkin dirençlerin, muayene ve ölçülmesi için 1 yıl,
• Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene, ölçme ve kontroller için 2 yıl,

Sabit olmayan tesisler için:

• Sabit işletme elemanları için 1 yıl,
• Yer değiştirebilen işletme elemanları için 6 ay,

Parlayıcı, patlayıcı tehlikeli ve zararlı maddelerle çalışılan iş yerleri ve işlerde alınacak tedbirler hakkında tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan iş yerlerindeki topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotları 1 yılı aşamaz.