Dayanak

04.11.1984 tarihli, 18565 sayılı ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ kapsamında; aydınlatma, kuvvet, sinyal, kumanda ve haberleşme tesisleri için alternatif ve doğru akımda 1000 V ve altında gerilimlerde (220V – 380V vb.) işletilen tesisler “ALÇAK GERİLİM TESİSLERİ” şeklinde tarif edilmektedir.
Hali hazırda kullanılan her bir binanın/yapının elektrik tesisatının; kullanım amacı ne olursa olsun periyodik olarak kontrol edilmesi doğası gereği lüzumludur ve söz konusu kontrollerin mahiyetinin, kamuoyu tarafından bilinmesi, bu hususta farkındalık yaratılması mesleki bir sorumluluktur.

Elektrik tesisatı periyodik kontrolü esnasında; aşağıda belirtilen hususlar/sorular dikkate alınmakta, bu kapsamda test ve muayene çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Kapsam

• Elektrik tesisatı; yangın veya patlama tehlikesi oluşturmayacak şekilde projelendirilmiş ve tesis edilmiş mi? Çalışanlar; doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riski altında mı?
• Elektrik tesisatının projelendirilmesi, kurulması, malzemesinin ve koruyucu cihazlarının seçimi; kullanılacak gerilime ve ortam şartlarına uygun olarak yapılmış mı?

• Bu kapsamda yapılacak testlerde; TS HD 60364-4-43 standardı göz önünde bulundurulur.

TS HD 60364-4-43: Alçak gerilim elektrik tesisatları – Bölüm 4-43: Güvenlik koruması – Aşırı akıma karşı koruma (IEC 60364-4-43:2008, değiştirilmiş + corr. Ekim 2008): Bu standart, gerilim altındaki iletkenlerin aşırı akımların etkilerinden korunması ile ilgili kuralları sunar. Bu standart, aşırı akımın Madde 436’ya uygun bir şekilde sınırlandırıldığı ya da Madde 433.3’te (aşırı yük koruma düzenlerinin çıkarıldığı durum) veya Madde 434.3’de (kısa devre koruma düzenlerinin çıkarıldığı durum) açıklanan koşulların karşılandığı durumlar haricînde, aşırı yük (Madde 433) ve kısa devre (Madde 434) durumunda beslemenin otomatik olarak kesilmesi için gerilim altındaki iletkenlerin bir ya da daha fazla düzen tarafından nasıl korunduğunu açıklar.

• Elektrik tesisinin kurulmasında 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan ELEKTRİK KUVVETLİ AKIM TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ, 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ ile 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMALAR YÖNETMELİĞİ hükümleri dikkate alınmış mı? Gerekli sağlık ve güvenlik tedbirleri alınmış mı?
• Patlayıcı ortam oluşması muhtemel olan iş yerlerinde elektrik tesisleri; 30/12/2006 tarihli ve 26392 4’üncü Mükerrer sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan MUHTEMEL PATLAYICI ORTAMDA KULLANILAN TEÇHİZAT VE KORUYUCU SİSTEMLER İLE İLGİLİ YÖNETMELİK hükümlerine uygun şekilde kurulmuş mu?
• İşyerinin ana pano ve tali elektrik panolarında seçicilik ilkesine uygun kaçak akım rölesi (artık akım anahtarı) tesis edilmiş mi? Söz konusu röleler işlevsel mi? Devreye girme süreleri ve açma akım değerleri uygun mu?
• Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında, elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak tedbirler alınmış mı?

İçerik

• Elektrik tesisatları; yetkili Elektrik ve/veya Elektrik Elektronik Mühendisi gözetim ve sorumluluğunda kontrol edilmektedir.
• Görsel kontroller (aşırı ısınmaya, bağlantı hatalarına, fiziksel etkilere bağlı deformasyon (sertleşmeye bağlı dökülme/çatlama, renk değişimleri vb.), hatalı ekipman ve bağlantıları, kablo renk kodları, etiketlemeler, pano iç/dış mahfaza durumu vb.) doğal olarak görülebilen hat, bağlantı ve ekipmanlar (anahtarlama, şalt, priz, koruma ekipmanları vb.) için gerçekleştirilebilir. Teknik personeller; bu kapsamda dağıtım panoları ve tali tabloların tamamını ve sıva üstü tesisatları kontrol eder, kusurlu sistem ve yapıların resimlerini çekerek objektif kanıtları toplar.
• Elektrik tesisatı üzerinde tesis edilen koruyucu ekipmanların (kaçak akım röleleri (artık akım anahtarları), Toroidal ve açtırma bobinleri vb.) fonksiyonel kontrolleri gerçekleştirilerek çalışır durumda oldukları doğrulanır. Uygun şekilde tepki vermeyen söz konusu ekipmanlar belirlenir.
• Görsel kontrole tabi tutulan bütün kablolar, bağlantılar ve ekipmanlar termal kamera marifeti ile kontrol edilir. Bu suretle aşırı ısınan hat, bağlantı, ekipman mevcudiyeti sorgulanır (Hatalı/gevşek bağlantılar, uygun kapasitede/tipte olmayan şalt ekipmanları ve kablolar, arızalı ekipmanlar ısınmaya neden olacaktır. Termal kamera ile ısınan yapılar tespit edilmekte ve noktasal seviyede kusurlu alanlar belirlenmektedir.). Bu suretle kusurlu ya da kusur potansiyeli taşıyan yapılar tespit edilir. (Termografik incelemenin yanı sıra ultrasonik incelemede yapılabilir, burada ısınma yerine arıza kaynaklı yüksek frekanslı seslerin tespitine uğraşılır.)

 

• Pano ve tali tabloların hepsi TS EN 61439-1 standart kriterleri gözetilerek muayene edilir. Ekipman konumları, kablo bağlantıları, topraklama sürekliliği değerlendirilir.

• TS EN 61439-1 Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol düzeni donanımları- Bölüm 1: Genel kurallar: Bu standart, alçak gerilim anahtarlama ve kontrol düzenleri için tarifleri ve hizmet şartlarını, yapılış özelliklerini, teknik karakteristikleri ve doğrulama özelliklerini kapsar.

• Kolon hatlarının izolasyon dirençleri tespit edilir. Kolon izolasyon direnç değerinin düşmesi; kablo koruyucularının / kılıflarının fiziksel kusurlara sahip olduğunu ve kısa devre kaynaklı ciddi problemlere sebep olabileceğini gösterir.

• Kontroller esnasında kullanılan test cihazlarının kalibrasyon raporları (azami 1 yıl), muayene raporları ile birlikte teslim edilecektir. Aksi halde gerçekleştirilen ölçümlerin belirsizliği / doğruluğu konusunda yorum yapılması mümkün değildir.